شيوه نامه »خانه مشاركت مردم در سالمت « مقدمه و ضرورت شكلگيري مشاركت مردم در برنامه هاي توسعه و سالمت به سبب شناسايي بهتر نيازهاي سالمت جامعه ، به پايداري و استمرار برنامه كمك كرده و با افزايش رضايتمندي گيرندگان خدمت همراه است.همچنين با بهره مندي بهتر گروه آسيب پذير و افزايش حمايت اجتماعي از آنها ، به بهبود شاخص هاي عدالت در سالمت كمك مي نمايد. تشكيل خانه مشاركت مردم در ذيل دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي ، راهكاري براي ارتباط شوراي هاي سياست گذاري و تصميم گيري با ساختارهاي مردم نهاد است تا ضمن توجه به نيازهاي واقعي مردم استان ، از ظرفيت قابل توجه و موثر اين ساختارها در تدوين ، اجرا و پايش و ارزشيابي برنامه هاي سالمت و همچنين برنامه هاي توسعه استان استفاده شود. ماده 1 :اهداف 1 .تسهيل دستيابي به اهداف برنامه جامع سالمت استان 2 .توانمندسازي مردم در ارتقاي سالمت خود و محيط 3 .استقرار نظامي براي دسترسي آسان به گروه هاي مردمي به ويژه گروه هاي آسيب پذير ومشاركت آنان در تدوين ، اجرا و پايش و ارزشيابي طرح هاي ارتقاي سالمت استان ماده 2 : اركان و تركيب 1 .خانه مشاركت مردم شامل سه ركن اصلي دبيرخانه و شوراي مركزي و شوراهاي شهرستان است. 2 .رئيس شوراي مشاركت مردمي از بين اعضا به مدت 2 سال انتخاب مي شود ، دبير شورا كارشناس مسئول مشاركت هاي مردمي در دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي استان مي باشد. 3 .محل تشكيل جلسات شوراي مركزي در دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي دانشگاه است . ۴ .اعضاي شوراي مشاركت مردمي نمايندگان تشكل هاي مردمي موجود در سطح استان هستند و به شرح زير پيش بيني شده است : روساي خانه مشاركت مردم در سالمت شهرستانها نماينده شوراي اسالمي شهر و روستاي استان نمايندگان منتخب سازمانهاي مردم نهاد )حمايتي- آموزشي- فرهنگي( نماينده هالل احمر نماينده بهورزان نماينده رابطين بهداشتي استان نماينده هيات هاي مذهبي استان نماينده نهضت سواد آموزي نماينده كانون معلمان نماينده انجمن اولياء و مربيان 17 نماينده كميته امداد نماينده تسهيل گران سازمان هاي مردم نهاد سازمان بهزيستي نماينده كانون بازنشستگان كشوري و لشكري نماينده دانشجويان نماينده ورزشكاران استان نماينده كارگران استان نماينده بسيجيان استان نماينده مجمع خيرين سالمت استان نماينده شهرداران نماينده دهياران نماينده ائمه جمعه نماينده مبلغين نماينده هنرمندان استان )نقاشي، هنرهاي تجسمي، موسيقي، فيلم و تئاتر ( نماينده انجمن هاي صنفي كارفرمايي نماينده دانش آموزان )دختر و پسر جداگانه( نماينده سازمان نظام مهندسي نماينده نظام پزشكي نماينده خانه مطبوعات نماينده انجمن حمايت از زندانيان نماينده مجمع امور صنفي نماينده بهورزان نماينده كانون مداحان نماينده كانون انجمن هاي اسالمي نماينده كانون فرهنگي مساجد تبصره 1 :هر زمان شبكه جديدي مبتني بر مردم در استان ايجاد شود نماينده آنها با نظر اعضاي شورا در اين خانه عضويت پيدا مي كند. تبصره 2 :نماينده معرفي شده بايد رئيس آن شبكه بوده و يا با راي گيري توسط اعضاي شبكه مذكور براي حضور در خانه مشاركت مردم انتخاب و معرفي شده باشد. تبصره 3 :كارمندان دولت اگر به عنوان رئيس شبكه مردمي انتخاب شده باشند يا از طرف ايشان معرفي شده باشد مي توانند با وجهه و عنوان مردمي خود در شوراي خانه مشاركت حضور داشته باشند. تبصره 4:هريك از اعضا شورا تنها براي دو دوره)چهار سال ( مي تواند به عنوان رئيس انتخاب شوند ، وپس از اين زمان انتخاب مجدد به عنوان رئيس شورا مجاز نيست. 18 تبصره5 :ابالغ رئيس شوراي مشاركت مردم در استان توسط رئيس دانشگاه علوم پزشكي استان و در شهرستان توسط رئيس مركز بهداشت استان و يا فرماندار صادر مي گردد. ماده 3 :وظايف به طور كلي سه وظيفه اصلي خانه هاي مشاركت مردم در سالمت عبارت است از : انتقال مطالبات مردم مخاطب در هر شبكه به مسئوالن و پيگيري تا حصول نتيجه، انتقال پيام هاي سالمت به مردم مخاطب در هر شبكه، انجام پروژه هاي سالمت محور بر مبناي توانمندي و تمايل ساير وظايف عبارتند از : 1 .تنظيم برنامه هاي راهبردي و ساالنه مشاركت گروه هاي مردمي استان در راستاي برنامه جامع سالمت استان و موارد ارسالي از دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي 2 .تقسيم كار بين شبكه ها بر پايه برنامه هاي راهبردي و ساالنه از طريق نماينده عضو شورا 3 .استفاده از ابزار تحقيقاتي براي ايفاي نقش » صداي شبكه« مورد نظر )بيان مشكالت و نحوه پيشرفت برنامه هاي سالمت ( ۴ .تعريف نظام دسترسي به اعضاي هر شبكه توسط نماينده عضو و تصويب آن در شورا 5 .توزيع نظام مند پيام هاي شيوه زندگي سالم و دريافت بازخوردها 6 .دريافت اخبار پيشرفت سالمت استان و انعكاس آن به اعضاي شبكه 7 .ارايه پيشنهادات خالق و نوآورانه براي ارتقاي سالمت مردم 8 .پيشنهاد برنامه هاي مشاركت مردمي و توانمندسازي محلي مردم به دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي 9 .ارائه تجربيات موفق استاني در مشاركت مردم توسط نمايندگان شبكه از طريق همايش هاي فصلي،رسانه هاي محلي و ملي ، چاپ كتاب و مقاله 10 .تدوين برنامه هاي آموزشي توانمندسازي اعضاي شبكه براي نيازهاي در اولويت 11 .مشاركت در پايش برنامه هاي سالمت در استان 12 .همكاري با دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي دانشگاه در اجراي برنامه ارجاع شده از سطح كشوري تبصره 1 :رئيس شوراي مشاركت مردم در سالمت عضو شوراي هماهنگي دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي بوده و بنا به پيشنهاد رئيس دبيرخانه ساغ و تاييد رياست دانشگاه و در چارچوب قوانين و مقررات موجود ، مي تواند در جلسات تصميم گيري در سطح دانشگاه و استان شركت نمايند. تبصره2:خانه هاي مشاركت در شهرستان مي توانند با همكاري فرمانداري و شهرداري و مركز بهداشت شهرستان ، با تجميع ساختارهاي مردمي و محله محور سالمت نسبت به ايجاد مجمع سالمت محله اقدام نمايند. ماده 4 :سازوكار تعريف و اجراي پروژهها پروژه هاي كه خانه مشاركت مردم انجام مي دهد به دو صورت مي باشد: 1 .پروژه هاي داوطلبانه كه توسط يك يا چند نفر از اعضا شورا طراحي و پس از تصويب در شوراي هماهنگي دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي دانشگاه توسط مجريان اجرا مي گردد. تامين اعتبار اين گونه پروژه ها بر عهده پيشنهاد دهندگان مي باشد. دانشگاه تنها در صورت داشتن منابع مالي مي تواند در تامين بخشي از منابع مشاركت نمايد. 19 2 .پروژه هايي كه از سوي دانشگاه تعريف شده و در قالب شرح خدمات مشخص به يكي از شبكه هاي عضو خانه مشاركت در قالب قرارداد و در چارچوب قوانين و مقررات دانشگاه واگذار مي شود. تبصره : رئيس شوراي مشاركت مردم در سالمت مكلف است ليست پروژهاي جاري خانه مشاركت ) اعم از داوطلبانه ، تفويضي دانشگاه يا قرارداد با ساير موسسات ( همراه با مشخصات مجري و همكاران و وضعيت پيشرفت هر پروژه را هر شش ماه يكبار كتبا به دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي دانشگاه اعالم نمايد . ماده 5 : برگزاري جلسات شوراي مشاركت مردم 1 .شورا در هر ماه حداقل يك بار تشكيل جلسه مي دهد و جلسات فوق العاده بر اساس نظر رئيس شورا تشكيل مي شود . 2 .جلسات شورا با دو سوم اعضا رسميت پيدا كرده وپيشنهادات با موافقت تعداد نصف بعالوه يك شركت كنندگان مصوب مي شود . 3 .كليه جلسات مستند شده و در همان جلسه به امضاي شركت كنندگان مي رسد ۴ .پيگيري مصوبات و اطالع رساني به رسانه ها بر عهده دبيرخانه خانه مشاركت خواهد بود . ماده 6 :دبيرخانه و وظايف آن 1 .دبيرخانه »خانه مشاركت مردم در سالمت استان « در دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي قرار داشته و از نظر اجرايي و تامين منابع مالي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني مركز استان مي باشد. 2 .تشكيالت دبيرخانه شامل يك نفر كارشناس )ترجيحا با مدرك سالمت عمومي يا آموزش سالمت ( و يك نفر داوطلب از اعضاء شوراي مشاركت خواهد بود . 3 .مكاتبات خانه مشاركت مردم در سالمت با امضاي مشترك رئيس دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي و رئيس شوراي مشاركت انجام مي شود.خانه مشاركت مردم مي تواند براي انجام مكاتبات از سربرگ يا آرم اختصاصي خود استفاده نمايد. ۴ .وظايف دبيرخانه خانه مشاركت به شرح زير مي باشد: تنظيم دستور كار جلسات شورا و ارسال دعوت نامه با نظارت رئيس شورا تنظيم صورتجلسات و ارسال براي اعضا و ساير ذينفعان و پيگيري مصوبات تهيه گزارش عملكرد شورا و ساير گزارش ها مطابق برنامه عملياتي دبيرخانه پاسخ به مكاتبات انجام شده همكاري با رئيس شورا در نظارت بر فعاليت شوراي مشاركت شهرستان ها و دريافت گزارش عملكرد بر اساس برنامه ساالنه برگزاري دوره هاي توانمند سازي براي اعضاي خانه هاي مشاركت در استان و شهرستان ساير امور محوله از سوي رئيس دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي مرتبط با خانه مشاركت مردم ماده 7 :راه اندازي شوراي مشاركت مردم در سالمت شهرستان ها 1 .مسؤول راه اندازي شعبه شهرستاني خانه مشاركت مردم در سالمت ، فرمانداري يا رئيس مركز بهداشت و درمان شهرستان بوده كه با كمك و نظارت رئيس دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي مركز استان به اين امر اقدام مي نمايد. 2 .اعضاي شوراي مشاركت مردم در سالمت شهرستان متناظر استاني مي باشند و الزم است رئيس شبكه مردم نهاد مربوطه بوده و يا به صورت انتخابي تعيين و معرفي شده باشند. 20 3 .اعضاي شوراي مشاركت مردم درسالمت شهرستان از طريق مكاتبه رئيس شبكه بهداشت – درمان شهرستان يا فرماندار با ارگان ها و نهادهاي ذي ربط ، انتخاب و تعيين خواهد شد .رئيس شوراي مشاركت مردم در سالمت شهرستان با انتخاب اعضاي شورا مطابق با شيوه نامه پيوست تعيين مي گردد . ۴ .يك نفر از كارشناسان فرمانداري يا مركز بهداشت و درمان شهرستان با ابالغ رئيس مربوطه به عنوان دبير شوراي مشاركت مردم انتخاب و مسئول تنظيم صورتجلسات ، انجام مكاتبات و پيگيري اجراي مصوبات مي باشد. تبصره : در شهرستان هايي كه داراي دانشگاه يا دانشكده علوم پزشكي و خدمات بهداشتي – درماني مي باشند ، دبيرخانه سالمت و امنيت غذايي آن دانشگاه / دانشكده مسئول تشكيل شوراي مشاركت مردم در سالمت مي باشد.